الدرة الباهرة من الاصداف الطاهرة (کتاب)
|
| |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | شهید اول |
| موضوع | اخلاق |
| سبک | روایی |
| زبان | عربی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | زائر |
| تاریخ نشر | ۱۳۷۹ش |
الدُّرَةُ الباهرَة مِنَ الاَصْدافِ الطّاهرَة منسوب به شهید اول و به زبان عربی مجموعه‌ای از احادیث پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین است. کتاب، شامل ۱۶۹ حدیث از سخنان معصومین(ع) که در زمینه آداب و مسائل اخلاقی وارد شده است. برخی در انتساب کتاب به شهید اول تشکیک کرده‌اند.
درباره مؤلف
ابوعبدالله شمس الدین محمد بن مکی بن محمد شامی عاملی جزینی مشهور به شهید اول یا شیخ شهید از فقهای بزرگ و اعاظم مجتهدان شیعه در قرن هشتم هجری است. شهید اول در فقه مذاهب اهل سنت نیز متبحر بود و به کشورهای مختلف اسلامی سفر کرد و اجازاتی نیز دریافت کرد. وی صاحب کتاب فقهی اللمعة الدمشقیة است و در سال ۷۸۶ق به دست مخالفان شیعه به شهادت رسید.
انتساب کتاب
الدرة الباهره، هم به شهید اول نسبت داده شده و هم در شمار مؤلفات قطب‌الدین کیدری ذکر شده است. اولین کسی که این کتاب را به شهید اول نسبت داده، علامه مجلسی در بحارالانوار است. میرزا عبدالله افندی در تعلیقه امل الآمل، این کتاب را نوشته فردی غیر از شهید می‌داند.
در مقابل، نسخه‌ای از کتاب در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است که در پایان آن آمده: «تمام گردید الدرة الباهرة از مؤلفات کیدری...»، اما مصحح کتاب پس از ذکر شواهدی می‌گوید این کتاب، نوشته شهید اول است.
محتوا
مؤلف، ۱۶۹ حدیث از پیامبر(ص) و دوازده امام را در ذیل هر معصوم آورده است. عمده روایات در باب آداب و مسائل اخلاقی است.
- از سخنان پیامبر اکرم(ص) (۱۷ روایت)
- از سخنان امام علی(ع) (۱۹ روایت)
- از سخنان امام حسن(ع) (۸ روایت)
- از سخنان امام حسین(ع)(۳ روایت)
- از سخنان امام زین العابدین(ع) (۹ روایت)
- از سخنان امام محمد باقر(ع) (۷روایت)
- از سخنان امام جعفر صادق(ع) (۲۲ روایت)
- از سخنان امام موسی کاظم(ع) (۱۰ روایت)
- از سخنان امام رضا(ع) (۱۳ روایت)
- از سخنان امام محمد تقی(ع) (۱۹ روایت)
- از سخنان امام علی النقی(ع) (۱۸ روایت)
- از سخنان امام حسن عسکری(ع) (۲۰ روایت)
- از سخنان امام مهدی(عج) (۲ روایت)
نخستین روایت کتاب از پیامبر(ص) درباره جایگاه وفضیلت دانش است.پيامبر خدا دراین روایت علم را امانت و سپرده خدا در روى زمين و عالمان را امانتداران اين امانت دانسته است. رسول خدا(ص) درادامه روایت افزوده است: هر كه به علمش عمل كند، امانت او را پرداخته است و هر كه عمل نكند، در ديوان خداوند متعال نوشته شود كه او از خيانتكاران (در امانت ) است. روایت پایانی کتاب پاسخ امام زمان(ع) به سؤالات اسحاق بن یعقوب است که به توسط نائبش عمری ارسال کرده است در این نامه حضرت زمان فرج را به علم خدا واگذار کرده است و کسانی را که وقت برای ظهور تعیین کرده‌اند دروغگو خوانده و بیان حکم خدا در حوادث واتفاقات را برعهده راویان حاحادیث ائمه دانسته وآنان را حجت‌های خودش بر مردم و خودش را حجت خدا معرفی کرده و در پایان نیز چگونگی بهره بردن از وجودش را در عصر غیبت مانند بهره بردن از خورشید هنگامی که با ابرها پوشیده شده است دانسته است و در نهایت فرموده که من امان برای زمینیان هستم همانگونه که ستارگان امان برای آسمانیان هستند.
نسخه‌شناسی
سه نسخه از کتاب، گزار ش شده است:
- نسخه شمس‌الدین محمد بن علی بن حسن جبعی، جدّ شیخ بهایی.
- نسخه مکتبة الحیدریة در نجف اشرف با تحقیق محمد هادی امینی.
- نسخه کتابخانه آستان قدس رضوی با تحقیق داود صابری.
چاپ
الدرة الباهرة با تصحیح و ترجمه عبدالهادی مسعودی همراه با آدرس آیات و نیز مصادر روایی که احادیث کتاب در آنها موجود است در پاورقی، از سوی انتشارات زائر در قم در سال ۱۳۷۹ش به چاپ رسیده است.
پانویس
- ↑ العلِمُ وَديعَةُ اللهِ في أرضِهِ ، و العُلَماءُ اُمَناؤهُ عَلَيهِ ، فَمَن عَمِلَ بِعِلمِهِ أدّى أمانَتَهُ ، و مَن لَم يَعمَلْ كُتِبَ في ديوانِ اللهِ تَعالى أنَّهُ مِنَ الخائنينَ.
- ↑ و أمّا وجه الانتفاع بي في غيبتي، فكالانتفاع بالشّمس إذا غيّبها عن الأبصار السّحاب، و إنّي أمان لأهل الأرض كما أنّ النّجوم أمان لأهل السّماء.
منابع
- شهید اول، محمد بن مکی، الدرّة الباهرة من الأصداف الطاهرة، محقق / مصحح: مسعودی، عبد الهادی، قم، انتشارات زائر، ۱۳۷۹ش.